زنجیره‌ای شکسته از ورزش همگانی تا قهرمانی

به گزارش سرویس وزرشی پایگاه خبری فلق پرس؛ امروزه اغلب کارشناسان ورزشی معتقدند ورزش یک زنجیره است و نمی‌توان با تفکر پازلی و نگاه بخشی به نتیجه مطلوب رسید، یعنی در این نوع رویکرد ورزش همگانی به‌عنوان زمینه‌ساز سلامت جامعه، مسیر استعدادیابی ورزش قهرمانی نیز تلقی می‌گردد و توسعه هر بعد همگانی، تربیتی و آموزشی و قهرمانی ورزش، به یکدیگر متصل است و هماهنگی بین‌بخشی اولویتی اساسی دارد. برای پی‌بردن به اهمیت این اصل مروری کوتاه بر وضعیت موجود ورزش همگانی کشورهای رتبه برتر در المپیک پاریس نشان می‌دهد که این کشورها آمار بسیار قابل‌قبولی در زمینه مشارکت در ورزش همگانی جامعه دارند. برای مثال کشور آمریکا که در المپیک ۲۰۲۴، ۴۰ مدال طلا و در مجموعه ۱۲۶ مدال و رتبه اول را کسب کرد، نرخ مشارکت ورزش همگانی در این کشور ۶۴ درصد گزارش شده است. استرالیا که ۱۸ مدال طلا و در مجموع توانست ۵۳ مدال به دست بیاورد، طبق گزارش کمیسیون ورزش این کشور (۲۰۲۲) ۴۱ درصد استرالیایی‌ها فعالیت منظم ورزشی دارند. و یا کشور ژاپن که طبق داده‌های مرکز استاتیستا(۲۰۲۱) بیش از ۶۶ درصد بزرگسالان در ورزش مشارکت دارند، حال توانسته با ۲۰ مدال طلا در رتبه سوم المپیک قرار گیرد. بنابراین این نتایج نشان می‌دهد که ورزش همگانی دروازه توسعه ورزش قهرمانی است و زنجیره ورزش، با توسعه ورزش همگانی و فعالیت بدنی، آموزش و تربیت از طریق آکادمی‌ها و ورود به عرصه قهرمانی توسط فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها تکمیل می‌شود.

حال سؤال اصلی اینجاست که این زنجیره در کلانشهر تبریز در چه وضعیتی است؟ برای بررسی بهتر این موضوع چندین مؤلفه باید موردتوجه قرار گیرد:

مؤلفه اول زیرساخت‌های ورزشی است، در بحث زیرساخت طبق آخرین گزارش‌ها، سرانه ورزش کلانشهر تبریز کمتر از ۴۰ سانتی‌متر است و حتی با میانگین سرانه ورزشی کشور که یک مترمربع است فاصله معناداری دارد، البته ناگفته نماند طی دو سال اخیر با توجه ویژه مدیریت شهری این سرانه در مناطق مختلف شهر درحال‌توسعه است، اما آیا فقط توسعه سرانه ورزشی می‌تواند کافی باشد؟ البته که خیر.

مؤلفه دوم در بررسی این زنجیره میزان مشارکت در ورزش یا به‌ نوعی فعالیت بدنی است. در مردادماه ۱۴۰۱ طبق اظهارات رئیس وقت فدراسیون ورزش همگانی بر اساس وضع موجود و آمار ۷۰ درصدی کم‌تحرکی، وضعیت پیش‌بینی کم‌تحرکی در ایران در سال ۱۴۰۵ در بخش مردان ۷۶ درصد و در بخش بانوان ۸۳ درصد افزایش می‌یابد که به‌نوعی یک فاجعه تمام‌عیار در حوزه ورزش و فعالیت بدنی است، اگر به دلیل عدم وجود آمار اختصاصی برای شهر تبریز این آمار به طور میانگین مبنا قرار گیرد، نشان می‌دهد وضعیت ورزش همگانی اصلاً تعریفی ندارد.

اما ورزش قهرمانی؛ تبریز به‌عنوان شهری که سال‌های نه‌چندان دور یکی از شهرهای شاخص در عرصه تیم داری و باشگاه‌داری بود، حال متأسفانه در وضعیت مناسبی به سر نمی‌برد.

نقطه عطف ورزش قهرمانی تبریز، ارتباط مناسب صنعت و ورزش بود و اغلب مراکز صنعتی بزرگ در تبریز به عرصه ورزش قهرمانی ورود کرده و تیم داری می‌کردند.

برای مثال تیم دوچرخه‌سواری پتروشیمی تبریز که سال‌ها طلایه‌دار دوچرخه‌سواری آسیا بود، یا مجموعه‌های مانند گسترش فولاد، ایدم، ماشین‌سازی و… که مدت‌ها در رشته‌های مختلف تیم داری می‌کردند. اما این روزها خبری از حمایت این صنایع بزرگ از ورزش نیست، حتی باشگاه ورزشی شهرداری که برای چند سال منحل شد و انحلال کامل آن ضربه مهلکی بر پیکره نیمه‌جان ورزش تبریز بود.

ضعف در رونق ورزش در مدارس و انسداد این کانال مهم استعدادیابی نیز شکست زنجیره ورزش تبریز را تکمیل کرد و به‌نوعی گواه مدیریت پازلی و عدم همکاری مناسبت دستگاه‌ها و هماهنگی بین‌بخشی است که در نتایج المپیک ۲۰۲۴ پاریس نیز به‌خوبی خود را نشان می‌دهد، تبریز سال‌هاست در حسرت کسب مدال المپیکی به سر می‌برد، که در کنار عدم کسب مدال بعد از گذشت دوره‌های مختلف المپیک، حتی سهمیه‌های کسب شده نیز در حال کاهش است، از کاروان ۴۰ نفره جمهوری اسلامی ایران در المپیک پاریس، سهم تبریز فقط دو ورزشکار بود، فرزاد باهر ارسباران در رشته شمشیربازی و علی لبیب در دوچرخه سواری که نسبت به دوره‌های قبلی کاهش داشته است.

علی ایحال توسعه ورزش در جهان امروز، مستلزم برنامه ریزی با اصل هماهنگی بین‌بخشی و توجه به ابعاد مختلف آن است و مسئولین شهر تبریز باید به این اصل توجه ویژه‌ای داشته باشند، بدون توجه به توسعه مطلوب ورزش همگانی، کسب مدال المپیک یک آرزو است.

نویسنده: علیرضا امیری