اقتصاد شب؛ ظرفیت پنهان برای رونق شهری

سرویس اقتصادی فلق پرس| تجربه شهرهایی مانند استانبول، کوالالامپور و دوبی نشان داده است که برنامه‌ریزی برای فعال‌بودن شهر در شب، نه‌تنها درآمدزایی بالایی ایجاد می‌کند، بلکه به افزایش امنیت، پویایی و کیفیت زندگی شهروندان نیز کمک می‌نماید. با این حال، این ظرفیت در بسیاری از شهرهای ایران هنوز به‌طور کامل شناخته نشده و کمتر مورد استفاده قرار گرفته است.

اقتصاد شب می‌تواند به‌طور مستقیم بر اشتغال‌زایی تأثیر بگذارد. صنوفی مانند رستوران‌ها، مراکز خرید، صنایع دستی، کافه‌ها، گردشگری شهری، حمل‌ونقل عمومی و حتی هنرمندان استیج، همگی می‌توانند در قالب یک شبکه فعال شبانه درآمد قابل‌توجهی تولید کنند. این فعالیت‌ها برای جوانان فرصت‌های شغلی منعطف و کم‌هزینه ایجاد کرده و از مهاجرت نیروی کار به شهرهای بزرگ جلوگیری می‌کند. در واقع، توسعه اقتصاد شب به معنای فعال‌کردن چرخه‌ای است که ساعت‌های خاموش شهر را به ساعت‌های مولد تبدیل می‌کند.

از سوی دیگر، اقتصاد شب می‌تواند به توسعه گردشگری منجر شود. بسیاری از شهرها با برگزاری رویدادهای شبانه، جشنواره‌های فرهنگی، بازارهای محلی و نمایشگاه‌های صنایع دستی، توانسته‌اند گردشگران بیشتری جذب کنند. این فعالیت‌ها علاوه‌بر ایجاد درآمد برای کسب‌وکارهای کوچک، چهره‌ای جدید و زنده از شهر ارائه می‌دهد و تجربه زیست‌شهروندی را ارتقا می‌بخشد. شهرهایی که بتوانند هویت فرهنگی و ظرفیت‌های محلی خود را در شب نیز عرضه کنند، در رقابت گردشگری موفق‌تر خواهند بود.

اما برای شکل‌گیری اقتصاد شب، زیرساخت‌های مناسب ضروری است؛ از نورپردازی و حمل‌ونقل شبانه گرفته تا امنیت پایدار، مدیریت ترافیک، نظارت شهری و حمایت از کسب‌وکارهای فعال در این حوزه. شهرداری‌ها می‌توانند با تدوین مقررات هوشمند، صدور مجوزهای ویژه، و ایجاد پهنه‌های «فعالیت شبانه» به رشد این مدل کمک کنند. همچنین همکاری میان نهادهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی می‌تواند مسیر فعالیت شبانه را برای شهروندان و گردشگران هموارتر سازد.

در نهایت، اقتصاد شب فرصتی استراتژیک برای شهرهایی است که به‌دنبال افزایش درآمد، توسعه گردشگری، ایجاد اشتغال و افزایش حس سرزندگی شهری هستند. نگاه سنتی به ساعات کاری محدود، دیگر با الگوهای جدید زندگی شهری سازگار نیست. اگر مدیریت شهری بتواند از این ظرفیت بزرگ بهره بگیرد، شهرها نه‌تنها در روز، بلکه در شب نیز می‌توانند بدرخشند و به قطب‌های اقتصادی پویاتری تبدیل شوند.